امیرمؤمنان على(علیه السلام)، در توصیف و تعریف قرآن چنین مى‏گوید: «قرآن آن نور مطلق است که غروب و افول بر آن راه ندارد، چراغ روشنى است که به خموشى نمى‏گراید، آن دریاى ژرف و پهناورى است که عمق آن پیدا نیست، آن راه راست و مستقیمى است که رهروانش را گمراه نمى‏سازد، پرتو تابانى است که ظلمت و تاریکى به آن راه ندارد، فیصل دهنده‏اى است که دلایل آن سست نخواهد بود، بیان واضح و روشنگرى است که اصول و دلایل آن خلل‏ ناپذیر، داروى شفابخشى است که با داشتن آن از امراض و بیمارى‏ ها ترسى نیست، مایه عزت و سربلندى است که یاران آن خوار و مغلوب نخواهند گردید، و حقیقتى است که طرفدارانش بى‏یار و یاور نخواهند بود.
قرآن گنجینه ایمان و مرکز آن است، دریاى علوم و سرچشمه دانش، گلستان و بوستان عدالت و دادگسترى است.
قرآن اساس و زیربناى اسلام و وادى‏ هاى حق و دشت‏هاى پهناور آن است، قرآن دریایى است که آبکشان نتوانند آب آن را تمام کنند و چشمه‏اى است که آبش تیره و آلوده نخواهد بود و آبشخوارش در اثر ترکم و کثرت واردین تنگ نخواهد گردید منزلى است که راه‏هاى آن صاف و هموار و مسافرینش هرگز گمراه نخواهند شد.
قرآن نشانه ‏ها و علائم روشنى است که عابرین از آن غفلت نورزند و تل‏هاى بلندى است که قصد کنندگانش نتوانند از آن بگذرند.
قرآن کتابى است که خداوند آن را سیراب کننده تشنگان علم و بهار دل‏هاى فقها و دانشمندان و آخرین مقصد نیکان و صالحان قرار داده است.
قرآن دوایى است که با بودن آن دردى نیست، نور و روشنایى‏اى است که هرگز به ظلمت و تاریکى نگراید، ریسمانى است که دستگیره آن، محکم و ناگسستنى و پناهگاه محکم و بلندى است که دست یغما و چپاول به آن راه ندارد، براى دوستدارانش عزت و بر واردینش ایمنى بخش است و براى پیروانش وسیله هدایت و رستگارى و براى تمسک کنندگانش وسیله عذر خواهى است. قرآن دلیل محکم و استوارى است براى استدلال کنندگان، گواه حق و زنده‏اى است براى کسى که در خصومت‏ها به آن استشهاد کند و وسیله پیروزى است براى اجتماع کنندگانش، حاملانش را به سوى سعادت مى‏برد و عاملانش را به مقام عالى و بلندى، پرواز و اوج دهد.
قرآن علائم و راهنمایى‏ هایى است براى متفکرین، سپرى است براى طالبان سلاح، علم و دانشى است براى کسى که آن را در مغز خود جاى دهد و حدیث درستى است براى کسى که آن را نقل کند، قضاوت حق و عادلانه‏اى است براى کسى که در میان مردم با آن، حکومت و قضاوت نماید.»

نهج البلاغه، خطبه 198.